همه چیز در مورد قوانین و جانمایی نصب خاموش کننده دستی یا کپسول آتش نشانی

1) نکات عمومی در مورد خاموش کننده های دستی ( کپسول آتش نشانی )

در هر منطقه و قسمت های مختلف ساختمان یا بنا باید با توجه بر نوع مواد سوختنی که در آن مکان وجود دارد و یا گروه حریق احتمالی باید از نصب خاموش کننده دستی یا کپسول آتش نشانی مختص با مواد سوختنی (مطابق با جدول 3-1-1) مطمئن بود.

جدول 3-1-1 خاموش کننده مناسب بر اساس گروه حریق

2) طبقه بندی حریق ها بر اساس استاندارد NFPA

حریق گروه A : حریق های ناشی از مواد سوختنی معمولی نظیر : (چوب، پارچه، کاغذ، لاستیک و انواع پلاستیک ها)

حریق گروه B : حریق های ناشی از مایعات قابل اشتعال شامل : (مایعات سوختنی، گریس های نفتی، قیر، روغن، رنگ های پایه روغنی، حلال ها، لاک های صنعتی، الکل ها و گازهای قابل اشتعال)

حریق گروه C : حریق های ناشی از تجهیزات الکتریکی دارای جریان

حریق گروه D : حریق های ناشی از فلزاات سوختنی نظیر : (منیزیم، تیتانیوم، پتاسیم، زیر کنیوم، سدیم و لیتیوم)

حریق گروه K : حریق های ناشی از وسایل و تجهیزات آشپزخانه ای که حاوی روغن های آشپزی (روغن و چریبی های گیاهی و حیوانی) هستند.

3) طبقه بندی حریق ها بر اساس استاندارد BS

در طبقه بندی انگلستان، حریق گروه B شامل مایعات قابل اشتعال می باشد و گازها نیز خود به صورت مجزا در گروه C قرار میگیرند و مابقی گروه های حریق نیز تغییر می کننده، که به شرح ذیل است:

حریق گروه A  : حریق های ناشی از مواد سوختنی معمولی نظیر : (چوب، پارچه، کاغذ، لاستیک و انواع پلاستیک ها)

حریق گروه B : حریق های ناشی از مایعات قابل اشتعال، مایعات سوختنی، گریس های نفتی، قیر، روغن، رنگ های پایه روغنی، حلال ها، لاک های صنعتی، الکل ها

حریق گروه C : گازهای قابل اشتعال

حریق گروه D : حریق های ناشی از فلزات سوختنی نظیر منیزیم، تیتانیوم، پتاسیم، زیر کنیوم، سدیم و لیتیوم

حریق گروه E : حریق های ناشی از تجهیزات الکتریی دارای جریان

حریق گروه F : حریق های ناشی از وسایل و تجهیزات آشپزخانه ای که حاوی روغن های آشپزی (روغن و چربی های گیاهی و حیوانی) هستند.

خاموش کننده های آتش نشانی باید برای محافظت ساختمان و ساکنین بدون در نظر گرفتن دیگر سیستم های اطفای ثابت، تهیه و نصب گردند.

4) تعداد خاموش کننده ها ( قوانین تعداد نصب خاموش کننده های دستی )

1-4) نصب خاموش کننده دستی یا کپسول آتش نشانی کلاس A در تمامی ساختمان ها الزامی است. به عبارت دیگر می توان گفت هر فضا یا قسمت ساختمان که دارای تصرف هایی با بار حریق کلاس B یا C یا هر دوی این ها باشد باید یک خاموش کننده مناسب کلاس A و کلاس B یا C یا هر دوی آنها باید برای حفاظت از ساختمان قرار داد. می توان به منظور کاهش تعداد خاموش کننده ها در این شرایط از خاموش کننده نوع ABC استفاده کرد.

2-4) در صورتی که از خاموش کننده نوع BC در ساختمان استفاده می شود باید از خاموش کننده نوع A مستقل با وزن مناسب نیز نصب شود.

3-4) در هر طبقه از تصرفات باید حداقل یک خاموش کننده دستی نصب گردد.

4-3) در تصرفات مسکونی و اداری به ازای هر 2 واحد باید یک خاموش کننده 6 کیلوگرمی نصب کرد و حداکثر فاصله دسترسی تا هر خاموش کنندده از دورترین نقطه هر ئاحد بیشتر از 23 متر نباشد.

5-4) در پارکینگ ها باید حداقل 2 خاموش کننده یا کپسول آتش نشانی 6 کیلوگرمی نصب باشد و نباید حداکثر فاصله از همدیگر بیشتر از 15 متر باشد.

6-4) در تصرفات تجاری، به ازای هر واحد زیر 100 مترمربع 1 خاموش کننده دستی 6 کیلوگرمی و در واحدهای تجاری با مساحت 100 متر مربع و بیشتر حداقل 2 خاموش کننده 6 کیلوگرمی باید نصب شود و حداکثر فاصله دسترسی تا هر خاموش کننده از دورترین نقطه، بیشتر از 15 متر نباشد.

7-4) در تصرفات صنعتی حداقل 2 خاموش کننده 6 کیلوگرمی باید نصب شود و حداکثر فاصله نصب در تصرفات صنعتی با داشتن خطر معملی 15 متر و در تصرفات صنعتی با داشتن خطر بالا 9 متر باید نصب باشد. (تعداد و اوزان بیان شده برای خاموش کننده های در تصرفات صنعتی حداقل بوده و در صورت نیاز این مقادیر باید افزایش یابد.

8-4) خاموش کننده های داخل واحد باید بافاصله مناسب از هم ترجیحا در نزدیکی درب های خروج باشد. حداقل یک عدد از خاموش کننده هایی که داخل واحد نصب می شود، باید مجاور درب خروجی (حداکثر فاصله 3 متر) باشد.

5) جانمایی خاموش کننده ها یا جانمایی کپسول آتش نشانی

1-5) حداکثر مسافت دسترسی به خاموش کننده دستی یا کپسول آتش نشانی باید مطابق با مقادیر ذکر شده در بند 4 و به هیچ وجه نباید بیشتر از 23 متر باشد.

2-5) در مکان هایی که مقام مسئول نصب خاموش کننده آتش نشانی را ضروری تشخیص میدهد باید این خاموش کننده ها را نصب نمود.

3-5)  در مکان هایی مثل : (اماکن پرخطر و اماکنی که محدودیت حضور افراد وجود دارد) باید از خاموش کننده آتش نشانی چرخ دار مناسب استفاده کرد.

4-5) نصب و توزیع صحیح خاموش کننده های دستی در ساختمان بر اساس بازدید ساختمان و در نظر گرفتن شرایط که شامل : (پارتیشن، دیوارها، مسیرهای دسترسی، موانع و غیره) است صورت می گیرد. در عین حال مکان های نصب خاموش کننده ها باید دارای شرایط ذیل باشد:

• باید یکپارچگی در توزیع رعایت شود
• دسترسی به خاموش کننده ها راحت باشد
• از انبار مواد یا قرار گرفتن تجهیزات در مقابل آن در امان باشد
• در کنار مسیرهای خروجی قرار گیرد.
• در مجاورت درب های ورودی و خروج باشد
• امکان وارد آمدن صدمات فیزیکی به آن ها به حداقل رسیده باشد
• در مقابل تابش مستقیم نور خورشید و یا بارش باران و برف نباشد
• به سادگی قابل دید باشد

6) الزمات نصب و اجرا طبق استاندارد آتش نشانی

2-6) خاموش کننده های مورد استفاده باید دارای تاییدیه و دارای نشان استاندارد ملی ایران و یا دارای تائیدیه معتبر بین المللی و مورد تائیدیه سازمان آتش نشانی باشد.

1-6) خاموش کننده دستی یا کپسول آتش نشانی باید به صورت دوره ای سرویس شوند که دارای کارایی مطلوب و مطمئن باشد و همیشه به صورت شارژ کامل در محل تعبیه شده نصب باشد.

3-6) شناسه مربوط به تاریخ بازرسی و شارژ قبلی و تاریخ شارژ مجدد باید بر روی بدنه خاموش کننده به صورت کاملا خوانا و قابل دید نصب شده باشد.

4-6) دستورالعمل های استفاده باید به صورت خوانا و قابل دید روی خاموش کننده نصب گردد.

5-6) با استفاده از بست متناسب با نوع خاموش کننده باید خاموش کننده را به صورت محکم و پایدار نصب گردد.

6-6) خاموش کننده ها را باید در مسیر خروج و نزدیکی خروجی ها نصب گردد و مسیر دسترسی باید کوتاه و عاری از وسایل مزاحم و دست و پا گیر باشد.

7-6) در صورتی که خاموش کننده ها در جعبه ها محافظ قرار گیرید باید قفل جعبه ها دارای قفل آسان باز شو باشد و با تابلوی مناسب محل نصب آن مشخص شود. استفاده از قفل جز مواردی که احتمال استفاده غیرمجاز از خاموش کننده وجود دارد، ممنوع است.

8-6) خاموش کننده دستی یا کپسول آتش نشانی باید به گونه ای نصب شود که ارتفاع قسمت بالای آن، از کف تمام شده بنا بسته به وزن خاموش کننده، حداکثر مطابق شکل 6-8 باشد. حداقل فاصله زیر خاموش کننده تا زمین نباید کمتر از 10 سانتیمتر باشد.

شکل 6-8 ارتفاع نصب خاموش کننده دستی ( کپسول آتش نشانی ) از کف تمام شده بنا

9-6) در اتاق ها و فضاهای بزرگ (مانند سالن های کنفرانس) که حذف تمامی موانع دیداری خاموش کننده امکان پذیر نیست باید از علائم راهنمایی مناسب برای نشان دادن مکان های نصب خاموش کننده ها استفاده گردد.

10-6) در صورتی که از علائم برای نمایش دادن مکان های این کپسول ها استفاده می کنید باید موارد زیر را بررسی کنید:

• در نزدیکی و مجاورت خاموش کننده نصب گردند
• در مسیر تردد و در شرایط عادی قابل رویت باشند
• نور تاب باشد.

11-6) خاموش کننده هایی که وزن کل آن ها کمتر از 18 کیلوگرم باشد، باید به نحوی نصب گردند که ارتفاع نقطه بالایی خاموش کننده از کف زمین بیشتر از 150 سانتیمتر نباشد.

12-6) خاموش کننده هایی که وزن کل آن ها بیش از 18 کیلوگرم باشد ( غیر از خاموش کننده های چرخ دار ) باید نحوی نصب گردند که ارتفاع نقطه بالایی خاموش کننده از کف زمین بیشتر از 100 سانتیمتر نباشد