دستورالعمل و ضوابط طراحی، نظارت و نصب سیستم های اعلام حریق بر مبنای استاندارد NFPA

تعاریف عمومی در رابطه با ضوابط استانداردهای آتش نشانی :

تعاریف عمومی در دستورالعمل و ضوابط طراحی، نظارت و نصب سیستم های اعلام حریق بر مبنای استاندارد NFPA وجود دارد برای آشنایی با این کلمات در زیر به توضیحات آن می پردازیم:

تعاریف عمومی :

1) آیین نامه / ضابطه (Code) : آیین نامه یا ضابطه، دستورالعمل یا استانداردی است که رعایت کردن آن برای افراد با داشتن مقام دارای صلاحیت قانونی الزامی است.

2) استاندارد (Standard) : متن حاوی قوانین و مقررات برای تعیین کیفیت و مشخصات مطلوب یک کالا یا خدمات را استاندارد می گویند.

3) بهره بردار (User) : استفاده کننده نهایی کالا، سیستم، خدمات یا ترکیبی از آنها را بهره بردار میگویند.

4) پلنوم (Plenum) : فضای بالای سقف و زیر کف کاذب که به عنوان بخشی از مسیر گردش هوا در سیستم هوارسان ساختمان استفاده می شود.

5)  تائید شده (Approved) : تجهیزات یا خدماتی که مطابقت آن با استاندارد توسط آزمایشگاه یا موسسه مورد تائید مقام دارای صلاحیت قانونی بررسی و اعلام می شود.

6) ساختمان بلند مرتبه : ساختمانی که ارتفاع بالاترین کف طبقه قابل بهره برداری آن تراز متوسط زمین معبر مجاور بیش از 23 متر باشد.

7) ساختمان های عمیق : ساختمان دارای کف با عمق بیش از 9 متر از تراز تخلیه

8) طراح (Designer) : شخص حقیقی یا حقوقی که صلاحیت آن  توسط مقام دارای صلاحیت قانونی تایید شده و طراحی سیستم اعلام حریق تحت مسئولیت وی انجام میگردد.

9) مساحت زیر بنا : مجموع مساحت ناخالص ساخت کل ساختمان شامل تمامی طبقات و قسمت ها

10) مقام دارای صلاحیت قانونی A.H.J (Authority Having Jurisdiction) : سازمان یا ارگانی است که اجرای آیین نامه، استاندارد، تائیدیه تجهیزات و خدمات تحت نظر آن انجام میگیرد.

11) نصاب (Installer) : شخص حقیقی یا حقوقی مسئول اجرای طرح و اطمینان از صحت عملکرد سیستم میباشد.

12) نصب (Installing) : به طور کلی به فرایند اجرای طرح، نصب تجهیزات و راه اندازی سیستم در محل پروژه نصب گفته میشود.

تعاریف تخصصی در رابطه با ضوابط آتش نشانی :

تعاریف تخصصی در رابطه با دستورالعمل و ضوابط طراحی، نظارت و نصب سیستم های اعلام حریق بر مبنای استاندارد NFPA وجود دارد که ما در زیر به توضیح بیشتر آن می پردازیم:

1) آشکارساز حریق / دتکتور (Fire Detector) : المان یا دیواس با توانایی کشف حداقل یک اثر از آثار فیزیکی یا شیمیایی حریق

2) آشکارساز نقطه ای / دتکتور نقطه ای (Point Detector) : دتکتوری با قابلیت کشف حریق در سطح مشخصی از اتاق نسبت به محل جانمایی شده. از جمله دتکتور های نقطه ای یا آشکارساز نقطه ای می توان به : (آشکارسازهای دودی نقطه ای، حرارت نقطه ای، ترکیبی و شعله) اشاره کرد.

3) آشکارساز خطی / دتکتور خطی (Liner Detector) : آشکارساز یا دتکتور با قابلیت تحت پوشش قرار دادن عرض مشخصی از اتاق (یک خط طولی).

از جمله این آشکارساز ها میتوان به : (آشکارساز دودی خطی (دتکتور دودی خطی) و آشکارساز حرارتی خطی(کابل LHD)) اشاره کرد.

4) آشکارساز دودی / دتکتور دود (Smoke Detector) : آشکارساز یا دتکتور دودی برای تشخیص ذرات قابل مشاهده و غیر قابل مشاهده حاصل سوختن.

5) آشکارساز دودی نوری / دتکتور دودی نوری (Optical Smoke Detector) :

آشکارساز ذرات دود بر اثر تغییر شدت پرتوی نور ارسالی از فرستنده به گیرنده به علت وجود ذرات دود در مسیر حرکت پرتو نوری ما بین فرستنده و گیرنده (Photoelectric Light Obscuration Smoke Detector) یا در اثر انحراف نور توسط ذرات دود (Photoelectric Light-Scattering  Smoke Detector) میباشد.

6) آشکارساز دودی یونیزه / دتکتور دودی یونیزه (Ionization Smoke Detector) : آشکارساز دودی با استفاده از مواد رادیواکتیو به منظور یونیزاسیون هوای بین دود الکترود و سنجش میزان تغییرات جریان الکتریکی حاصل از وجود ذرات دود موجود در هوای یونیزه شده گفته میشود.

7) آشکارساز حرارتی / دتکتور حرارتی (Heat Detector) : دتکتور حرارت یا آشکارساز حرارت قابلیت تشخیص افزایش دما از مقدار مشخص یا تعریف شده برای آن یا مقدار افزایش دما در واحد زمان یا ترکیبی از هر دو.

8) آشکارساز حرارتی دما ثابت / دتکتور حرارتی دما ثابت (Fix Temperature Heat Detector) : دتکتور حرارتی حساس به افزایش دما از مقدار تعیین شده.

9) آشکارساز حرارتی افزایشی / دتکتور حرارتی افزایشی (Rate Of rise Heat Detector) : دتکتور حرارتی با افزایش ناگهانی دما در بازه زمانی مشخص

10) آشکارساز حرارتی خطی / دتکتور حرارتی خطی (کابلی) (Linear Heat Detector) :

آشکارساز حرارتی به شکل کابل حساس به حرارت است که میتواند کابل حامل جریان الکتریسیته یا کابل نوری باشد.

11) آشکار ساز شعله / دتکتور شعله (Flame Detector) : دتکتورهای شعله با تشخیص طیف های خاصی از انرژی تابشی حاصل از شعله کار میکنند.

12) آشکارساز ترکیبی / دتکتور ترکیبی (Multi sensor Detector) : دتکتور های حریق دارای چند حسگر از یک نوع یا انواع مختلف (دتکتور ترکیبی دود و حرارت)

13) آشکارساز گاز / دتکتور گاز (Gas Detector) : دتکتور با قابلیت تشخیص نشت گازها، بخارات قابل اشتعال، انفجار و سمی

14) آشکار ساز گاز حریق / دتکتور گاز حریق (Fire Gas Detector) : دتکتور با قابلیت تشخیص گازهای حاصل از سوختن (منواکسید کربن)

15) آشکارساز دودی خطی / دتکتور دودی خطی (پرتویی) (Beam Smoke Detector or projected Beam smoke detector) :

آشکارساز دودی نوری با قابلیت پوشش دهی محیط به صورت طولی که شامل دو بخش جداگانه فرستنده و گیرنده و یا به صورت فرستنده و گیرنده درون یک محفظه و بازتابنده (بیم دتکتور). کاربرد این نوع دتکتور در سالن های بزرگ و همچنین مکان های مرتفع میباشد.

16) آشکارساز کانالی / دتکتور کانالی (Duct Detector) : دتکتور کانالی با قابلیت تشخیص دود در کانال های سیستم هوارسان.

17) آشکارساز نمونه بردار هوا / دتکتور نمونه بردار هوا (Air Sampling Detector-aspirating detector) : این نوع دتکتور دارای قابلیت تشخیص دود حاصل از حریق با استفاده از بررسی نمونه هوای برداشته شده از محیط توسط لوله های نمونه بردار هوا را دارد.

این نوع دتکتور هوای اطراف خود را توسط لوله ها در محفظه داخل دتکتور یا آشکارساز جمع میکند و توسطدتکتور دودی نقطه ای مادون قرمز یا لیزری تعبیه شده سنجش میشود.

18) آدرس پذیر (Addressable) : این نوع سیستم تجهیزات تشخیص و اعلام حریق دارای آدرس منحصر به فرد به منظور اعلام وضعیت یا اجرای فرامین مرکز کنترل دارد.

19) آدرس پذیر هوشمند (Intelligent addressable) : سیستم اعلام حریقی که دارای 2 سنسور و امکان تعریف الگوریتم های ریاضی و منطقی، برای تولید سیگنال خروجی (اعم از خطا، هشدار دهنده حریق، صدور فرمان به تجهیزات جانبی و …) را داشته باشد.

20) ایزولاتور (Isolator) :

از ایزولاتور برای محافظت از سیستم اعلام حریق در زمان بروز اتصال کوتاه در مدارات و تجهیزات استفاده می کنند. (ایزولاتور به دو صورت وجود دارد : (مستقل و یا تعبیه شده در داخل تجهیزات))

21) اعلام حریق خودکار (Automatic fire alarm system) : سیستم کشف و اعلام حریق با قابلیت تشخیص و اعلام حریق به صورت خودکار.

22) اعلام حریق دستی (Manual fire alarm system) : سیستم کشف و اعلام حریق به وسیله تجهیزاتی نظیر شستی که به صورت دستی و توسط کاربر فعال می شود. (در این سیستم ها باید افراد حضور داشته باشند.)

23) اعلام حریق یکپارچه (Integrated fire alarm system) : این نوع سیستم با قابلیت کنترل سیستم های نظیر (آسانسور، اگزوزفن، هوارسان و درب خروج اضطراری) را به منظور اجرای سناریوی حریق از پیش تعیین شده در زمان وقوع حریق طراحی شده است.

24) ایراد / خطا (Fault-Trouble) : ایراد در مدارها و تجهیزات سیستم اعلام حریق

25) ارتفاع سقف (Ceiling height) :

فاصله کف تمام شده تا سقف (بالای تیر و بیم سقفی)

26) ارتفاع بیم سقف (Beam height) : فاصله زیر تا بالای بیم سقف.

27) برنامه تخلیه اضطراری (Emergency evacuation plan) : سناریو از پیش تعیین شده جهت تخلیه افراد در شرایط آتش سوزی به منظور کاهش حداکثری خسارت جانی و مالی که در ساختمان های دارای سیستم اعلام حریق تمام یا بخشی از آن می تواند توسط سیستم اعلام حریق اجرا گردد.

28) بقای مسیر (Pathway Survivability) : تدابیر در نظر گرفته شده جهت حفظ کارایی مسیرهای عبور کابل در شرایط اضطراری ساختمان

29) تخلیه چند مرحله (Phased evacuation) : اجرای سناریو تخلیه افراد در شرایط اضطراری در چند مرحله با اولویت بندی بخشی از افراد در معرض خطر بالا

30) تجهیزات آغازگر (Initiating Device) طبق دستورالعمل و ضوابط طراحی، نظارت و نصب سیستم های اعلام حریق بر مبنای استاندارد NFPA :

تجهیزاتی مانند : ( دتکتور، شستی اعلام حریق و سوییچ نظارت) را تجهیزات آغازگر می گویند. این تجهیزات در یک سیستم اعلام حریق وظیفه اعلام وضعیت به مرکز کنترل از حالت عادی به غیر عادی را دارند.

31) تجهیزات آغازگر آنالوگ (Analog Initiating Device) : به تجهیزاتی که قابلیت پردازش اطلاعات حاصل از وضعیت محیط به منظور ارائه تصویری بیش از 2 وضعیت (عادی و حریق) را تجهیزات آغازگر آنالوگ میگویند.

32) تجهیزات آغازگر متعارف دو وضعیتی (Conventional initiating Device) : تجهیزات با قابلیت تشخیص دو وضعیت (عادی و حریق)

33) تجهیزات نظارتی (پایش) (Supervisory Device) : تجهیزات مورد استفاده برای نظارت بر سایر سیستم های ر حریق مانند: (شیرآلات اطفای حریق خودکار، منابع آب آتش نشانی) با سیستم اعلام حریق به منظور اطلاع از وضعیت و حصول اطمینان از آماده به کار بودن دائمی آنها

34) چراغ نمایشگر (Remote indicator) : چراغ نمایشگر مرتبط با دتکتورها برای نمایش وضعیت حریق خارج از محدوده نصب دتکتور

35) حفاظت در برابر نفوذ (Ingress Protection-IP) بر اساس استاندارد IEC :

میزان محافظت لوازم الکتریکی و مکانیکی در برابر نفوذ گردوغبار، تماس با آب از نظر حفاظت در برابر نفوذ IP میگویند.

36) حفاظت در برابر انفجار (Explosion Protection) بر اساس استاندارد IEC : طبقه بندی خطر حاوی گاز ها به سه ZONE

37) خاموش کننده خودکار (Automatic Fire Extinguishing System) : سیستم های اطفای حریق با قابلیت کارکرد خودکار مانند (اسپرینکلر، اطفای حریق خودکار با استفاده از گازها)

38) درگاه رابط (Interface) : تجهیزات مورد استفاده برای ایجاد ارتباط بین تجهیزات اعلام حریق و تجهیزاتی که نیازمند هماهنگی با یکدیگر هستند به کنترل پنل مرکزی یا همان سیستم مرکزی اعلام حریق.

39) دیاگرام تک خطی : نمایش تجهیزات، چگونگی ارتباط تجهیزات با یک دیگر و نمایش مدارهای سیستم کشف اعلام حریق و سایز تجهیزات و سیستم های مرتبط در تمامی طبقات ساختمان.

40) سیگنال نظارت (Supervisory Signal) :

سیگنال های ارسالی توسط تجهیزات نظارتی به مرکز کنترل (پنل) به منظور اعلام وضعیت غیر عادی تجهیزات و سیستم های مرتبط با سیستم اعلام حریق.

41) سیگنال خطا (نقص، خرابی، قطع برق و …) (Fault Signal – trouble signal) : ارسال سیگنال به مرکز کنترل با مفهوم وجود اشکال در مدارها یا تجهیزات

42) سرویس و نگهداری (Maintenance) : انجام بازرسی، تست، تعمیرات، سرویس دوره ای و مقطعی سیستم اعلام حریق به جهت داشتن اطمینان از آماده به کار بودن دائمی آن

43) سقف شیبدار (Sloping ceiling) : سقف با شیب بیش تر از 1 به 8 (طبق استاندارد NFPA72) توضیح : افزایش ارتفاع به میزان بیش از یک واحد در ازای افزایش طول به میزان 8 واحد.

44) سقف دو سمت شیب (Sloping peaked type ceiling) : سقف شیب دار دارای اضلاع شیبدار در دو سمت ساختمان

45) سقف یک سمت شیب (Sloping shed type ceiling) :

سقف شیبدار دارای یک ضلع شیبدار

46) سقف و کف کاذب (False ceiling and false scenario) : هر گونه فضای جدا شده توسط مصالح ساختمانی از سقف اصلی را سقف کاذب و از کف اصلی را کف کاذب می گویند.

47) سناریوی علت و معلول (Cause and effect scenario) : برنامه ای که طبق آن کلیه تجهیزات سیستم اعلام حریق و همچنین سیستم های جانبی به صورت منطقی (Logical) با یکدیگر مرتبط بوده و در کل اجرای سناریوی علت و معلول برابر با اجرای بخشی از سناریوی شرایط اضطراری ساختمان میباشد که بر عهده سیستم اعلام حریق میباشد.

48) سیستم اعلام حریق (Fire Alarm System) : به مجموعه ی تجهیزات سیستم اعلام حریق که شامل (دتکتورها، هشدارها، درگاه های ارتباطی، مراکز کنترل و تکرارکننده و سایر تجهیزاتی که به نوعی جهت آشکارسازی و هشدار حریق و اجرای سناریوی علت و معلول کاربرد دارند) را سیستم اعلام حریق میگویند.

قطعات اصلی سیستم اعلام حریق شامل موارد زیر است:

• مرکز کنترل و نمایشگر
• دتکتورها
• شستی اعلام حریق
• درگاه ها
• هشدار صوتی و نوری
• ایزولاتور

49) سیستم بارنده (اسپرینکلر) : سیستمی شامل از شبکه های لوله کشی که طبق استانداردهای مهندسی محافظت در برابر آتش طراحی شده و شامل تجهیزاتی : (بارنده(اسپرینکلر))، منبع تامین آب، شیر کنترل، هشدار دهنده جریان آب و شیر تخلیه) می باشد. که  این تجهیزات توسط حرارت حاصل از آتش سوزی فعال میشود و آب را بر روی حریق تخلیه میکند.

50) سیستم تکرار هشدار (Positive alarm sequence) :

سیستم کنترل خودکار فرایند هشدار حریق که در آغاز پس از تشخیص حریق، توسط کاربر سیستم فعال شده و مراحل آن توسط مرکز کنترل و متناسب با فعالیت های انجام شده توسط کاربر ادامه می یابد.

کاربرد سیستم تکرار هشدار به این صورت است که ابتدا هشدار حریق در محدوده حضور کاربر فعال شده و پس از آن در صورت فشار دادن کلید قطع هشدار توسط کاربر در بازه زمانی مشخص سیستم وارد مرحله انتظار می شود.

در این مرحله شرایط آتش سوزی اعلام شده توسط کاربر مورد بررسی قرار میگیرد و در صورت وجود حریق، سناریوی تخلیه افراد طبق برنامه از پیش تعیین شده انجام میشود.

اگر پس از بررسی کاربر حریقی وجود نداشت، کاربر کلید راه اندازی مجدد (Reset) را فشار داده و سیستم به حالت کارکرد عادی باز میگردد.

51) شدت صدا (Sound Pressure) : میزان قدرت صدای قابل اندازه گیری در محیط بوده و واحد سنجش شدت صدا دسی بل (dB) می باشد که واحد لگاریتمی بر مبنای 10 است؛ به این معنا که تغییرات اندک در آن باعث تغییرات بزرگ در شدت صدا می گردد.

اگر تاثیر شدت صدا با در نظر گرفتن تاثیر فرکانس آن بر سیستم شنوایی انسان وزن گذاری گردد واحد آن dB-A بوده و واحد مورد استفاده در اندازه گیری شدت صدای تولید شده در هشدارهای صوتی می باشد.

به طور مثال 100 دسی بل صدا در فرکانس 100 هرتز، با شدت 80 دسی بل در فرکانس 1000 هرتز احساس میگردد.

52) شستی دستی / شستی اعلام حریق (Manual call point) :

المان یا دیوایسی برای اعلام حریق به صورت دستی در هنگام کشف حریق توسط انسان.

53) صدای متوسط محیط (Normal Sound Level) : متوسط شدت صدا یا اصواتی که به صورت دائم در محیط وجود دارد.

54) طراحی تجویزی (Prescriptive design) : طراحی سیستم اعلام حریق با پیروی دقیق از مقادیر ارائه شده در آیین نامه ها و ضوابط.

55) طراحی عملکردی (کارا محور) (Performance base design) :

طراحی سیستم اعلام حریق با استفاده از تحلیل، محاسبات و شبیه سازی شرایط حریق مطابق اصول علمی و مهندسی.

56) مسیر (Path) : مسیر ارتباطی ما بین تجهیزات اعلام حریق.

57) مرکز تکرار کننده (Repeater panel) : المانی برای نمایش و یا کنترل وضعیت سیستم اعلام حریق در محل دیگری بجز محل نصب مرکز کنترل اعلام حریق (پنل)

58) مرکز نقشه (Mimic Panel) : نمایش آشکارسازهای حریق (دتکتور)، مناطق تشخیص حریق و نمایش حالت کاری آنها بر روی نقشه معماری ساختمان.

59) منبع تغذیه (Power Supply) : تجهیزات تامین انرژی الکتریکی مورد نیاز سیستم اعلام حریق

60) منبع تغذیه اصلی جهت کارکرد عادی سیستم (Normal power supply) :

این نوع منبع تغذیه معمولا با استفاده از برق شهری و یا ژنراتورهای تامین برق دائم، برق مورد نیاز سیستم اعلام حریق را تامین می کند.

61) منبع تغذیه جهت کارکرد اضطراری (Emergency power supply) : این منبع تغذیه با کمک باتری و یا ژنراتورهای تامین برق اضطراری برق مورد نیاز سیستم اعلام حریق را در مواقع قطع برق منبع تغذیه اصلی تامین می کند.

62) مدار حلقوی (Loop circuit) : مدارهای سیستم اعلام حریق به صورت رفت و برگشت به مرکز کنترل به صورتی که یک مدار از مرکز کنترل سیستم اعلام حریق (پنل) خارج شده و بعد همان مدار به مرکز کنترل بر میگردد؛ به این مدار، مدار حلقوی می گویند.

63) مدارهای خطی (Line circuit) : مدارهای سیستم اعلام حریق که تنها از یک سمت به مرکز کنترل یا درگاه های ارتباطی متصل میشود.

64) مرکز کنترل اعلام حریق (Fire alarm control panel) : به تهیزاتی که وظیفه کنترل، دریافت و ارسال اطلاعات و دستورات به دتکتورها (آشکارسازها)، هشدار حریق و اجرای سناریوی علت و معلول در شرایط حریق را دارند مرکز کنترل اعلام حریق یا همان پنل میگویند.

65) مرکز دریافت هشدار (Central alarm station) :

به مراکز بالادستی دریافت سیگنال مرتبط با مراکز کنترل اعلام حریق که طور دائم اطلاعات مربوط به وضعیت سیستم را می توان از آنجا مشاهده و کنترل کرد.

66) منطقه حریق (Fire zone –Fire compartment) : هر بخشی که بوسیله مصالح ساختمانی که دارای مقاومت مشخص در مقابل حریق از سایر بخش ها جداسازی شده باشد را منطقه حریق می گویند.

67) منطقه تشخیص حریق (Detection zone) : آشکارسازهای حریق (دتکتور) مربوط به بخشی از ساختمان که به صورت فرضی از قسمت های دیگر جدا شده است.

توضیح :: تقسیم بندی آشکارسازهای (دتکتور ها) ساختمان به مناطق تشخیص حریق مختلف با توجه به محدودیت های ذکر شده در آیین نامه و با هدف ایجاد امکان اجرای سناریوی علت و معلول انجام می گیرد.

68) منطقه هشدار حریق (Alarm zone) : منطقه فرضی از ساختمان که سیستم هشدار حریق در آن قسمت به صورت جداگانه و مستقل از بقیه ساختمان قابل فعال سازی می باشد.

توضیح :: تقسیم بندی تجهیزات هشدار ساختمان به مناطق هشدار حریق مستقل به دلیل اعمال محدودیت های ذکر شده در ضوابط ایجاد امکان اجرای سناریوی علت و معلول و تخلیه انجام می گیرد.

69) مسافت پیمایش (Travel distance) : مسافت طی شده افراد از محل حضور تا نزدیک ترین شستی دستی یا شستی اعلام حریق را مسافت پیمایش میگویند.

70) مسافت جستجو (Search distance) :

مسافت طی شده توسط افراد از ابتدای منطقه تشخیص حریق تا دورترین دتکتور موجود در همان منطقه را مسافت جستجو میگویند.

71) هشدار حریق کاذب (False alarm) : فعال شدن آشکارسازها یا تحریک شدن دتکتور ها به وسیله عوامل مشابه اثرات فیزیکی حریق مانند (بخار، دود، گرمای حاصل از منابع گرمایی، غبار، خرابی تجهیزات و …)

72) هشدار حریق مرحله ای (Phased fire alarm) : هشدار حریق در بیش از یک مرحله.

توضیح :: در هشدار حریق مرحله ، اعلام حریق در دو مرحله صورتی می گیرد که شامل اعلام خطر در منطقه حریق و سپس آلارن تخلیه عمومی به صورت سه مرحله ای :

1. هشدار برای کاربر سیستم
2. اعلام خطر در منطقه حریق
3. نهایتا هشدار تخلیه عمومی

است.

73) هشدار صوتی (Audible alarm) : هشدار حریق توسط تجهیزاتی نظیر (آژیر و زنگ) اعلام شود.

74) هشدار نوری (Visual alarm) : هشدار حریق توسط تجهیزاتی نظیر (چراغ چشمک زن) اعلام شود.

75) هشدار گفتاری (Voice alarm) : هشدار حریق توسط تجهیزات پخش پیام های اخطاری و راهنمای ضبط شده و یا به صورت زنده نظیر بلندگو در ساختمان اعلام می شود.

76) هشدار عمومی (Public mode) : سیستم های اعلام حریق که در آن هشدار حریق برای عموم افراد حاضر در ساختمان یا منطقه حریق فعال میگردد.

77) هشدار خصوصی (Private mode) : سیستم اعلام حریق که در آن هشدار حریق برای افراد حاضر در محل خاص نظیر (اتاق کنترل، مرکز آتش نشانی و نگهبانب ساختمان) فعال میگردد.

برای آشنایی و مشاهده لیست اعلام حریق مورد تاییدیه سازمان آتش نشانی بر روی لینک کلیک کنید.

1- طراحی مدارها در سیستم اعلام حریق طبق دستورالعمل و ضوابط طراحی، نظارت و نصب سیستم های اعلام حریق بر مبنای استاندارد NFPA :

طبق دستورالعمل و ضوابط طراحی، نظارت و نصب سیستم های اعلام حریق بر مبنای استاندارد NFPA و سازمان آتش نشانی باید در استفاده یا بکارگیری از مدارهای سیستم اعلام حریق باید مواردی را مورد توجه قرار داد. که این موارد به شرح زیر است :

1-1) استفاده از سیم در سیستم اعلام حریق و مجاز نمی باشد.

2-1) کابل های هشدار دهنده سمعی، بصری و گفتاری برای استفاه در تمامی کاربری ها در یک سیستم اعلام حریق باید دارای تائیدیه استاندارد باشند و بتوانند در برابر حریق حداقل 30 دقیقه در دمای 650 درجه مقاوم باشند. که به این کابل ها کابل های مقاوم در برابر حریق (Fire resistance) گفته میشود.

3-1) د رموارد صنعتی (انبارهای با مساحت بیش از 500 متر مربع) و اماکنی که در گروه خطرناک دسته بندی شده اند باید از کابل مقاوم در برابر حریق با تحمل دمای 650 درجه در 90 دقیقه استفاده کرد.

4-1) از کابل شیلددار در سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر جهت ارتباط با سایر تجهیزات باید استفاده کرد.

5-1) ضروری است ضمن انجام محاسبات مربوط به حداقل سطح مقطع مورد نیاز هادی های مورد استفاده بر اساس جریان عبوری از مدار در سیستم، حداقل سطح مقطع هادی کابل های اعلام حریق 1 میلی متر مربع انتخاب گردد.

6-1) در کل ساختمان استفاده از کابل با یک رنگ عایق مشخص برای هر هادی (مثبت، منفی و ارت) الزامی است. همچنین رنگ روکش نهای کابل اعلام حریق در کل ساختمان مشابه (ترجیحا قرمز) انتخاب گردد.

7-1) اتصال (سربندی) کابل های اعلام حریق به طور مخفی و غیر قابل دسترس (مانند اتصال دو کابل و مخفی کردن داخل لوله یا مصالح ساختمانی) ممنوع بوده.

8-1) استفاده از ترمینال سرامیکی یا سایر مواد عایق نسوز، سر سیم و جعبه تقسیم با مقاومت در برابر حریق مشابه کابل های مقاوم در برابر حریق و دارای عبارت “اعلام حریق” یا “FIRE ALARM” ضروری میباشد.
توجه :: استفاده از نوار چسب برق، ترمینال با عایق پلاستیکی و جعبه تقسیم پلاستیکی مجاز نمی باشد.

9-1) استفاده از کابل های مقاوم در برابر حریق با داشتن مقاومت با دمای 650 درجه در مدت زمان 90 دقیقه برای ساختمان های گروه 1 و 2 ذکر شده در مبحث 21 مقررات ملی ساختمان (پدافند غیر عامل) الزامی می باشد.

2- مسیرها در طراحی سیستم اعلام حریق طبق قانون NFPA و سازمان آتش نشانی :

1-2) کابل های نصب شده در ارتفاع کمتر از 2 متر و کابل های در معرض آسیب و تماس فیزیکی باید توسط لوله فولادی مورد محافظت قرار گیرید. قرار دادن این کابل ها درون ساختار ساختمان و سینی کابل ضروری است.

2-2) استفاده از مسیر مشترک کابل اعلام حریق با سایر مدارها ممنوع میباشد.

3-2) استفاده از سینی کابل مشترک برای کابل مقاوم در برابر حریق با سایر مدارها، به شرط جداسازی کامل بخش ها به صورت طولی از هم با استفاده از تجهیزات جدا کننده مخصوص مجاز است.

4-2) به جز هر یک از موارد زیر، ضروری است مسیرهای رفت و برگشت مدارهای اعلام حریق از نوع حلقوی (Loop)، به طور جداگانه با حداقل فاصله 30 سانتیمتر در مسیر عمودی و 120 سانتیمتر در مسیر افقی اجرا گردد.

1-4-2) طول مسیر عبور مشترک بیش از 3 متر نباشد.

2-4-2) برای ارتباط با یک عدد تجهیز اعلام حریق باشد.

3-4-2) جهت ارتباط با تجهیزات اعلام حریق در یک اتاق با مساحت حداکثر 90 متر مربع باشد.

3- ملاحظات حفاظتی در هنگام طراحی سیستم دستورالعمل و ضوابط طراحی، نظارت و نصب سیستم های اعلام حریق بر مبنای استاندارد NFPA و سازمان آتش نشانی :

1-3) مدارهای سیستم اعلام حریق باید به گونه ای طرحی و اجرا شوند که هرگونه ایراد و خطا (اتصال کوتاه، اتصال باز و یا اتصال زمین در مدارها) توسط مرکز کنترل (پنل) تشخیص و متعاقبا اخطار ایراد به صورت شنیداری و دیداری اعلام شود.

2-3) ارتباط بین مدارها با تجهیزات (تشخیص و هشدار) باید بگونه ای باشد، که حذف تجهیزات در سیستم توسط مرکز کنترل شناسایی و متعاقبا اخطار ایراد به صورت شنیداری و دیداری اعلام گردد.

3-3) در صورت استفاده از تجهیزات اعلام حریق باید منبع تغذیه جداگانه در سیستم قرارداد و در صورت وجود هر گونه مشکل در مدار تغذیه و منبع تغذیه، مرکز کنترل باید اخطار ایراد را به صورت شنیداری و دیداری اعلام کند.

4-3) در صورت استفاده از سیستم هشدار گفتاری، ضروری است در صورت وقوع ایراد در هر یک از تقویت کننده ها، اخطار ایراد به صورت شنیداری و دیداری اعلام گردد.

5-3) در هنگام قطع هر یک از فیوزها یا مشکل در عملکرد تجهیزات حفاظتی باید ایراد و مشکل توسط مرکز کنترل اعلام گردد.

6-3) در سیستم باید هرگونه اتصال باز یا کوتاه در مدارات ارتباطی مراکز تکرارکننده و نمایشگرهای نقشه توسط مرکز کنترل تشخیص و اعلام گردد.

7-3) ضروری است هرگونه اتصال باز یا کوتاه در مدارات انتقال سیگنال های هشدار و نظارتی به مراکز بازرسی و نظارت بالادستی، توسط مرکز کنترل تشخیص و اعلام گردد.

8-3) به جوز مواردی که دتکتور (آشکارساز) و هشدار در یک محفظه قرار دارند، حذف یک عدد شستی دستی یا دتکتور نباید موجب از کار افتادن هشدارهای حریق گردد.

9-3) مدارات هشدار در فضاهای بزرگ فاقد دیوار جدا کننده نظیر: ( پایانه های حمل و نقل، سالن بازی، مراکز خرید و سرگرمی عمومی با مساحت بیش از 4000 متر مربع و یا گنجایش بیش از 500 نفر) باید به یکی از دو روش زیر اجرا گردد:

1-9-3) کل هشدارها به 2 دسته تقسیم و توسط 2 مدار مستقل با مرکز کنترل مرتبط گردد.

2-9-3) در صورت وقوع اتصال کوتاه یا باز مدارات باید به گونه ای اجرا شوند که بیش از 50 درصد از هشدارها از مدار خارج نشود.

10-3) در صورت بروز هرگونه ایراد در یک مدار که دارای دتکتور (آشکارساز) و یا هشدار دهنده ها (آژیر، آژیر فلاشر و…) و یا هر دوی این ها هستند، نباید بر کارکرد تجهیزات موجود در سایر مدارها تاثیری داشته باشد.

11-3) در صورت بروز هر گونه ایراد یا یک ایراد در هر مدار دارای آشکارساز یا هشداردهنده و یا هر دوی آنها نباید باعث از کارافتادن سیستم اعلام حریق در بیش از 2000متر مربع از ساختمان و یا یک طبقه بعلاوه 5 تجهیز اعلام حریق در طبقه بالا و پایین طبقه گردد.

12-3) در صورت بروز دو ایراد همزمان در مدارات دارای آشکارساز و با هشداردهنده ها و یا هر دوی آنها، نباید باعث از کارافتادن سیستم اعلام حریق در 10000 متر مربع از ساختمان گردد.

13-3) تعیین درجه حفاظت در برابر نفوذ (IP) مناسب جهت مسیرها و تجهیزات با توجه به شرایط محیطی ساختمان.

توجه توجه:: در صورت تمایل به اطلاعت بیشتر در مورد درجه بندی حفاظت در برابر نفوذ IP بر روی لینک کلیک کنید.

14-3) تعیین درجه حفاظت در برابر انفجار مناسب مسیرها و تجهیزات با هدف جلوگیری از انفجار در محیط های با احتمال وجود بخارات یا غبارات قابل انفجار.

15-3) فاصله مدارت قدرت سیستم های تهویه دود و منواکسید کربن با تابلوی برق و فن ها باید بگونه ای باشد که هرگونه اتصال کوتاه یا باز در مدار توسط مرکز کنترل اعلام حریق به صورت دیداری و شنیداری اعلام گردد.

4- منابع تغذیه در هنگام طراحی و نصب سیستم طبق استاندارد NFPA و آتش نشانی :

1-4) در تابلوی توزیع برق ساختمان یک کلید اختصاصی برای تامین برق شهری (220 ولت متناوب) مورد نیاز سیستم اعلام حریق تعبیه شده است. که توسط کابل اختصاصی به مرکز کنترل پنل اعلام حریق مرتبط میگردد.

2-4) ارتباط اتصال زمین با مقاومت کمتر از 5 اهم با مراکز کنترل و منابع تغذیه الزامی است.

3-4) منبع تغذیه باید دارای باتری داخلی با ظرفیت تامین تغذیه کارکد عادی تمامی تجهیزات سیستم به مدت 24 ساعت و توانایی تغذیه و تامین کل تجهیزات سیستم در حالت آلارم (با در نظر گرفتن فعال شدن تمامی تجهیزات هشدار) برای 5 دقیقه الزامی می باشد.

4-4) در سیستم اعلام حریق مجهز به سیستم هشدار گفتاری، منبع تغذیه باید دارای باتری داخلی با ظرفیت تامین تغذیه کارکد عادی (حالت بدون هشدار) تمامی تجهیزات سیستم به مدت 24 ساعت و توانایی تغذیه و تامین کل تجهیزات سیستم در حالت آلارم (با در نظر گرفتن فعال شدن تمامی تجهیزات هشدار) برای 15 دقیقه الزامی می باشد.

5-4) در نظر گرفتن 20 درصد ضریب ایمنی پس از محاسبه کل ظرفیت باتری الزامی است.

5- مرکز کنترل و نمایشگر سیستم اعلام حریق در هنگام طراحی و نصب طبق استاندارد NFPA و آتش نشانی :

1-5) در اتاق یا فضای نصب مرکز کنترل اعلام حریق طبق دستورالعمل و ضوابط طراحی، نظارت و نصب سیستم های اعلام حریق بر مبنای استاندارد NFPA و سازمان آتش نشانی باید از دتکتور دود استفاده شود.

2-5) مرکز کنترل سیستم اعلام حریق باید در مکانی امن با قابلیت دسترسی سریع و آسان قرار گیرد.

3-5) در صورت نصب مرکز کنترل در مکان هایی که قابل دسترس نیست ضروری است که از پنل تکرار کننده با قابلیت نمایش تمامی اطلاعات و قابلیت اجرای تمامی فرامین، در ورودی های اصلی استفاده شود.

4-5) در صورتی که ساختمان دارای چندین ورودی یا چندین مکان برای استقرارد افراد باشد ضروری است از پنل تکرار کننده برای هر یک از قسمت ها در نظر گرفته شود.

5-5) باید مرکز کنترل یا پنل از طریق روش های : ( قفل سخت افزاری، قفل نرم افزاری صفحه کلید و یا تعبیه پنل در داخل جعبه محافظ) از افراد غیر مسئول محافظت شود.

6-5) باید کنترل فرامین مربوط به سناریوهای شرایط اضطراری، به طور کامل توسط سیستم اعلام حریق و با رعایت تمامی ضوابط حفاظتی در نقطه اتصال درگاه های کنترل شرایط اضطراری به سیستم های جانبی انجام گیرد.

7-5) نصب پورت ویژه شبکه نظارت بر اعلام حریق شهری (مانیتورینگ اعلام حریق) و همچنین ترمینال های بدون ولتاژ باز و بسته در باندهای مرکز کنترل از تاریخ 15/01/1399 الزامی می باشد.

6- منطقه (زون) تشخیص حریق :

1-6) هر طبقه ساختمان حداقل یک منطقه (زون) تشخیص حریق میباشد.

2-6) در صورت تقسیم هر طبقه به بیش از یک منطقه حریق توسط موانع انتشار حریق و دود و امکان تردد افراد از یک منطقه به منطقه دیگر، تقسیم کل طبقه به مناطق تشخیص حریق مطابق با مناطق حریق انجام میگردد.

3-6) دتکتور های تعبیه شده در سقف و کف کاذب در منطقه تشخیص حریق مشابه دتکتورهای فضای اصلی اتاق نصب میشود، مگر اینکه در منطقه حریق جداگانه ای قرار گرفته باشد.

4-6) حداکثر مساحت تحت پوشش یک منطقه تشخیص حریق (زون) 2000 متر مربع میباشد.

5-6) حداکثر مسافت جستجو در منطقه حریق 60 متر می باشد.

6-6) هر مدار مربوط به زون یا منطقه تشخیص حریق در سیستم متعارف توسط کابل جداگانه به مرکز کنترل (پنل) متصل میگردد.

7-6) بجر مواردی که از تجهیزات با ایزولاتور داخلی استفاده میگردد، در سیستم آدرس پذیر هر مدار مربوط به زون یا همان منطقه تشخیص باید توسط ایزولاتور از مناطق حریق دیگر حفاظت میگردد.

7- منطقه (زون) هشدار حریق :

1-7) بجز کاربری های درمانی، در صورت وجود سیستم اطفای حریق (اسپرینکلر) مناطق هشدار حریق با مناطق پوشش سیستم اطفای حریق (اسپرینکلر) در نظر گرفته میشود.

2-7) مرز مناطق هشدار حریق باید منطبق با مناطق حریق باشد.

3-7) در ساختمان هایی که دارای هشدار منطقه ای هستند، هر طبقه حداقل یک منطقه هشدار حریق میباشد.

4-7) هر ساختمان باید حداقل دارای 2 عدد هشدار حریق (آژیر و…) در 2 مدار جداگانه داشته باشد.

5-7) هر منطقه حریق (زون) باید دارای حداقل یک هشدار حریق (آژیر و …) باشد.

6-7) در صورت در نظر گرفتن یک منطقه هشدار حریق برای چندین منطقه تشخیص حریق، مرز منطقه هشدار حریق دقیقا منطبق با مرز تمامی مناطق تشخیص حریق تحت پوشش در نظر گرفته شود.

8- تجهیزات آغازگر (Initiating Device)

1-8) کلیات :

1-1-8) تجهیزات آغازگر نظیر (دتکتورها و شستی های اعلام حریق دستی) به طور مستقل از مدارها و مسیرها به طور ثابت نصب گردد.

2-1-8) دسترسی لازم به تجهیزات جهت انجام عملیات (تست، سرویس و نگهداری) در هنگام نصب در نظر گرفته شود.

توجه: جهت مطالعه در مورد بازرسی، تست و نگهداری سیستم اعلام حریق بر مبنای استاندارد NFPA و سازمان آتش نشانی بر روی لینک کلیک کنید.

3-1-8) درصورت احتمال آسیب در تجهیزات در اثر ضربات مکانیکی استفاده از تجهیزات محافظ ویژه هر یک از تجهیزات لازم است.

4-1-8) اتصال مدارهای ارتباطی به تجهیزات باید به گونه ای باشد که در صورت جدا شدن سیم از ترمینال تجهیزات، سیگنال خطا در ممدار توسط کنترل پنل قابل تشخیص و به کاربر نمایش دهد.

5-1-8) ارتباط مدارها به ترمینال تجهیزات باید به گونه ای باشد که در صورت حذف کردن تجهیزاتی در سیستم سیگنال خطا در مدار توسط کنترل پنل تشخیص و قابل مشاهده باشد.

6-1-8) نحوه ی ارتباط مدارهای تامین برق به تجهیزاتی که نیازمند برق جداگانه است باید به گونه ای باشد که در صورت بروز اشکال یا خطا در منبع تغذیه و مدارهای ارتباطی، سیگنال خطا توسط کنترل پنل تشخیص و قابل نمایش باشد.

7-1-8) نصب دتکتور یا آشکارساز حریق با پوشش کامل در تمامی فضاهای قابل دسترس مانند (اتاق ها، پذیرایی، نشیمن، انباری، زیر زمین، اتاق زیرشیروانی، سقف و کف کاذب، کمدها، اتاق آسانسور، شوت زباله و …) الزامی می باشد.

8-1-8) طبق دستورالعمل و ضوابط طراحی، نظارت و نصب سیستم های اعلام حریق بر مبنای استاندارد NFPA و سازمان آتش نشانی در فضاهای که ارتفاع کف و سقف کاذب بیشتر از 0.8 متر باشد باید دتکتور یا آشکارساز حریق نصب نمود.

9-1-8) در فضاهای غیرقابل دسترس که از مواد و تجهیزات قابل اشتعال و یا محتوای مواد در ساخت استفاده شده ضروری است در آن مکان از دتکتور یا آشکارساز حریق مناسب با دسترسی کامل به دتکتور نصب کرد. البته موارد استثنا نیز وجود دارد که به شرح زیر است:

استثناهای نصب نکردن دتکتور :

1-9-1-8) در صورتی که سقف به طور مستقیم به قسمت زیرین بیم یا تیر سقفی بام یا کف قابل اشتعال نصب شده باشد.

2-9-1-8) در فضاهایی که ارتفاع کف و سقف کاذب کمتر از 80 سانتیمتر باشد درصورتی که از (مواد قابل اشتعال، سینی سیم و کابل برق، لوله های بخاری، نوار نقاله و اطمینان از عدم کاربری جهت انبارش) استفاده نشده باشد؛ نیازی به نصب و تعبیه آشکارساز حریق نمی باشد.

3-9-1-8) در فضاهای مخفی که از عایق غیر قابل اشتعال استفاده شده باشد نیازی به نصب دتکتور نیست.

4-9-1-8) در صورتی که در بخشی از اتاق به مساحت حداکثر 4.6 متر فضای مخفی قابل اشتعال وجود داشته باشد؛ نیازی به نصب دتکتور یا آشمارساز وجود ندارد.

5-9-1-8) در داخل فضاهای قابل اشتعال که از مجموعه ای از پروفیل ها با کاربری ساپورت بر روی دیوار، کف یا سقف استفاده شده است اگر فواصل آنها کمتر از 150 میلیمتر از یکدیگر باشد نیازی به نصب دتکتور نیست.

10-1-8) در صورتی که تجهیزات در فضاهای مخفی نظیر (سقف و کف کاذب) نصب شده باشد؛ نصب چراغ نمایشگر مرتبط با تجهیزات به دلیل نمایش آسان و قابل تشخیص بودن، در نزدیک ترین مکان در معرض دید، الزامی می باشد.

11-1-8) در صورتی که امکان تشخیص محل دقیق دتکتورها یا آشکارساز حریق نصب شده در فضاهای مخفی مانند (سقف و کف کاذب) از محل مرکز کنترل، نصب چراغ نمایشگر ضروری نمی باشد.

12-1-8) بجز تجهیزاتی که مخصوص نصب به صورت توکار و مخفی هستند باید دتکتورها یا آشکارسازها را روی کار نصب کرد.

13-1-8) در صورت استفاده از فضای بالای سقف کاذب به عنوان پلنوم سیستم هواساز و در نظر گرفتن آشکارساز حریق مناسب جهت کار کرد در شرایط جابجایی هوا با سرعت بالا، در محل ارتباط پلنوم با کانال اصلی سیستم هوارسان، نیازی به تعبیه آشکارساز حریق جداگانه در بالای سقف کاذب نمی باشد.

14-1-8) در فضاهای با سقف صاف تمامی بخش های اتاق باید تحت پوشش دتکتور قرار بگیرد.

15-1-8) آشکارسازهای ترکیبی بر اساس بخشی از آشکارساز که کترین شعاع پوشش را دارا می باشد جانمایی می گردد.

16-1-8) نصب دتکتور در حدفاصل یک متری دریچه دمنده هوا مجاز نمی باشد.

استاندارد NFPA72 :

1. در فضاهای تفکیک شده توسط پارتیشن، در صورتی که فاصله بالای پارتیشن تا سقف کمتر از 15 درصد کل ارتفاع اتاق باشد، پارتیشن موجود را باید معادل دیوار کامل (از کف تا سقف) مد نظر گرفت.
2. در صورت احراز تمامی شرایط زیر طبق دستورالعمل و ضوابط طراحی، نظارت و نصب سیستم های اعلام حریق بر مبنای استاندارد NFPA و سازمان آتش نشانی در سقف های شبکه ای باز، نیازی به نصب دتکتور برای زیر سقف شبکه ای نمی باشد:
   1. ابعاد شبکه ها برابر یا بیشتر از 6.4 میلیمتر باشد.
   2. ضخامت متریال ساخت شبکه بیش از 6.4 میلیمتر باشد.
   3. حداقل 70 درصد از مساحت سقف باز باشد.

استاندراد  BS539 :

1. فاصله 50 سانتیمتری آشکارساز از (دیوار، پارتیشن و تیر و بیم سقفی، کانال و موانع رسیدن دود و حرارت) با داشتن عمق بیش تر از 25 سانتیمتر و طول بیشتر از 1 متر مجاز نمی باشد.
2. در صورت وجود موانعی با عمق برابر یا کمتر از 25 سانتیمتر، مانند:(تیر و بیم سقفی، کانال) و موانعی که باعث نرسیدن دود و حرارت به آشکارساز باشد. باید آشکارساز را در فاصله حداقل دو برابر عمق مانع نصب نمود.
3. در صورت وجود 30 سانتیمتر فاصله از (پارتیشن یا قفسه) تا سقف اتاق، پارتیشن یا قفسه به صورت دیوار کامل فرض میشود و باید دتکتور را در آن مکان نصب نمود.
4. در صورت وجود موانعی مانند (تیر و بیم سقفی) با عمق بیش تر از 10 درصد ارتفاع سقف تا کف اتاق یا سقف تا کف کاذب، مانع به صورت یک دیوار کامل فرض می شود و باید دتکتور در آن مکان نصب نمود.
5. دتکتور ها را باید در مکانی نصب نمود که تا محدوده ی 50 سانتیمتری آن هیچگونه مانع یا تجهیزی وجود نداشته باشد.
6. در سقف های شیب دار، پوشش آشکارساز در قلعه شیب و یا نزدیکی آن به ازای هر درجه شیب به میزان یک درصد افزایش می یابد که حداکثر افزایش آن 25 در می باشد. همچنین پوشش سایر آشکارسازها مشابه سقف صاف میباشد.
7. نصب دتکتور بر روی دیوار نزدیک درب اتاق و حد فاصل 150 تا 300 میلیمتری سقف در اتاق های منتهی به مسیرهای فرار مجاز می باشند.
8. در سقف های کاذب شبکه ای در صورت احراز تمامی شرایط زیر نیازی به نصب دتکتور در زیر سقف شبکه ای وجود ندارد:
   

   طبق موارد زیر :

   1. قطر مواد سازنده سقف شبکه ای کمتر از 3 برابر کوچکترین سایز منافذ سقف باشد.
   2. سایز منافذ شبکه ای در هیچ جهتی کمتر از 10 میلی متر نباشد.
   3. بیش از 40 درصد از مساحت سقف متشکل از سوراخ ها باشد.

9- تجهیزات هشدار حریق :

کلیات نصب هشدارهای صوتی دستورالعمل و ضوابط طراحی، نظارت و نصب سیستم اعلام حریق طبق استاندارد NFPA و سازمان آتش نشانی:

1-9) هشدارهای نوری و صوتی را متناسب با مشخصه های محیط نصب نظیر (آب و هوایی) انتخاب گردد.

2-9) در قسمت های پله فرار و کابین آسانسور از نصب هشدار حریق خودداری کنید.

3-9) صدای هشدار صوتی در ساختمان باید با صداهای تولید شده در ساختمان متفاوت و بلندتر باشد.

4-9) در تمامی کاربری های مورد استفاده ناشنوایان استفاده از هشدار نوری علاوه بر سایر هشدارها الزامی می باشد.

5-9) هشدار گفتاری در ساختمان ها به هر دو صورت زنده یا پیام ضبط شده با رعایت موارد زیر مورد قبول می باشد:

1-5-9) تجهیزات کاربری سیستم در مکان که افراد آموزش دیده به طور دائم حضور داشته باشد در نظر گرفته شود.

2-5-9) سیستم باید مجهز به برق اضطراری باشد.

3-5-9) شدت صدای سیستم بیش از نویز محیطی باید باشد.

4-5-9) باید حق تقدم استفاده بر سایر کاربردهای در نظر گرفته برای سیستم پخش پیام باشد.

6-9) در صورت موافقت مقام صاحب صلاحیت قانونی استفاده از سیستم هشتار گفتاری جهت سایر کاربری ها امکان پذیر می باشد.

7-9) نصب یک عدد هشدار صوتی در محل نصب پنل مرکزی و ارتباط آن با پنل از طریق یک مدار جداگانه الزامی میباشد.

8-9) در صورت وجود نویز بیشتر از 90dBA در محیط باید از علاوه بر هشدار صوتی باید از هشدار نوری نیز استفاده کرد.

9-9) در صورت وجود سیستم تکرار هشدار (Positive Alarm Sequence) در ساختمان باید موارد زیر را رعایت کنید:

1-9-9) سیستم تکرار هشدار یا سیستم توالی هشدار تنها در صورت فشردن کلید قطع هشدار (Silence یا Acknowledged) سیستم اعلام دحریق توسط اپراتور و ظرف حداکثر 30 ثانیه پس از اعلام حریق توسط مرکز کنترل فعال می گردد.

2-9-9) در صورتی که هیچ عکس العمل توسط اپراتور ظرف 30 ثانیه پس از اعلام حریق و فعال شدن سیستم تکرار هشدار منتفی و سیستم اعلام حریق اجرای برنامه تخلیه اضطرای ساختمان را به طور خودکار شروع میکند و شرایط حریق به مراکز نظیر آتش نشانی و یا اتاق کنترل اعلام میگردد.

3-9-9) در صورت فعال شدن سیستم توالی هشدار، ظرف 30 ثانیه طبق بند(1)، اپراتور ظرف 3 دقیقه ملزم به بررسی علت هشدار حریق و در صورتی که حریقی وجود نداشت اپراتور کلید راه اندازی مجدد را باید فشار دهد.

4-9-9) در صورت عدم راه اندازی مجدد سیستم اعلام حریق توسط کاربر ظرف 3 دقیقه، آتش سوزی قطعی اعلام خواهد شد و سیستم برنامه تخلیه اضطراری افراد از ساختمان را اجرا میکند و شرایط حریق به مراکز بالادستس نظیر آتش نشانی و یا اتاق کنترل اطلاع داده میشود.

5-9-9) در صورت فعال شدن دتکتور دوم در حین زمان 3 دقیقه مربوط به بررسی علت اعلام حریق توسط کاربر، سیستم اعلام حریق به طور خودکار برنامه تخلیه اضطراری را به منظور تخلیه افراد از ساختمان را شروع میکند و به مراکز بالادستی مانند آتش نشانی یا اتاق کنترل اطلاع میدهد.

6-9-9) سیستم های دارای توالی هشدار باید امکان توفق اجرای فرامین را در هر مرحله داشته باشد و همینطور امکان اجرای فوری برنامه تخلیه اضطراری و اعلام شرایط حریق به مراکز بالادستی مانند آتش نشانی یا اتاق کنترل را در هر زمانی داشته باشد.

10-9) نوع انتخاب هشدار حریق در کاربری ها مختلف طبق جدول زیر مشخص و سپس مطابق با دستورالعمل های ارائه شده انتخاب و باید جانمایی گردد.

(1) – هشدار گفتاری برای کاربری هایی با بیش از 300 نفر در نظر گرفته میشود.

(2) – در دستشویی های عمومی، از هشدار نوری استفاده شود.

(3) – بیش از 5000 هزار متر زیر بنا و همچنین ساختمان های بلند مرتبه

(4) – بیش  از یک طبقه یا بیش از یک منطقه حریق

(5) – در بخش مراقبت ویژه بجای هشدار صوتی از هشدار نورری استفاده گردد.

(6) – برای کاربری بیش از 2800 متر مربع زیربنا یا بیش از سه طبقه ارتفاع از تراز زمین.

(7) – همه فضاها به جز اتاق ها مجهز به هشدار نوری باشد.

(8) – ساختمان برای سرویس دهی به بیش از 16 نفر.

10- استاندارد NFPA و سازمان آتش نشانی برای تجهیزات سیستم اعلام حریق :

قابل ذکر است سیستم اعلام حریق دارای تجهیزاتی از قبل :

1. دتکتور حرارت
2. دتکتور حرارتی خطی(کابل LHD)
3. دتکتور دود یا آشکارساز دود
4. دتکتور دودی نمونه بردار هوا
5. دتکتور دودی خطی (بیم دتکتور)
6. دتکتور شعله و جرقه
7. دتکتور گاز
8. شستی اعلام حریق
9. تجهیزات هشدار حریق (آژیر،آژیر فلاشر و …)

است.

برای آشنایی با دستورالعمل و ضوابط طراحی، نظارت و نصب تجهیزات سیستم اعلام حریق طبق استاندارد NFPA و سازمان آتش نشانی بر روی نام تجهیزات اعلام حریق کلیک کنید.

دانلود دستورالعمل و ضوابط طراحی، نظارت و نصب سیستم اعلام حریق آتش نشانی​ :